Savaş Eskigülek: “Voleybolun 30 Kuralı”
Sitemizin köşe yazarı Savaş Eskigülek, “Voleybolun 30 Kuralı” başlıklı köşe yazısıyla sizlerle.
Voleybolun 30 Kuralı
Merhaba Kıymetli Okurlarımız,
11 Ayın sultanı mübarek Ramazan ayının ilk sahuruna bu akşam kalkacağız. Rahmet ve bereket ayı Ramazan-ı Şerif’in tüm dünyaya barış, huzur ve mutluluk dolu günler getirmesini diliyorum.
Bugün okurlarımızdan gelen yoğun istek sebebiyle Uluslararası Voleybol Oyun Kuralları hakkında birkaç bilgi paylaşacağım.
Türkiye’nin takım sporlarındaki en başarılı branşı olan voleybolun kuralları, Uluslararası Voleybol Federasyonu (FIVB) tarafından belirlenir. Toplam 30 tane kural vardır. FIVB, her Olimpiyat Oyunu sonrası oyun kurallarında gerekli gördüğü değişiklik ve güncellemeleri yapar.
Kurallarla ilgili değişiklik veya güncelleme düşünceleri ise FIVB’nin organize ettiği Dünya Şampiyonası, Milletler Ligi gibi turnuvalarda denemeler yapılarak gözlemlenir. Bu denemeler sonunda hakemler, koçlar ve oyuncuların geri bildirimleri, ilgili kurullarda değerlendirilir. Uygun görülenler, FIVB kongresinde açıklanıp yürürlüğe girer. Örneğin şu an 2021-2024 yılları arasında geçerli olan kurallar 37. FIVB Kongresinde kabul edilmişti.
Kıymetli okurlarımız,
Oyun kuralları oyunculardan antrenörlere, hakemlerden seyirci ve yorumculara kadar voleybol ile ilgili geniş bir kitleye yöneliktir. Bu açıdan baktığınızda iki kural öne çıkıyor:
20.1.1. Madde ‘Katılımcılar “Resmi Voleybol Oyun Kuralları”nı bilmek ve onlara uymak zorundadırlar.’
23.2.3 Başhakem, kurallarda belirtilmemiş olan konular da dahil olmak üzere oyuna ilişkin her türlü konuda karar verme yetkisine sahiptir.
Bu iki madde, voleybol maçının sınırlarını net olarak belirlemiştir. Aynı genel hukuk sisteminde ‘Kanunu bilmemek mazeret sayılmaz’ kuralı gibi…
İlginin giderek arttığı voleybolda oyuncuların, antrenörlerin, seyirci ve yorumcuların kurallar konusunda çok daha bilgili olması her işi kolaylaştıracaktır. Takımların, oyuncuların, koçların oyun içinde hangi haklara sahip olduğunu bilmelerinin kendilerine getireceği faydayı sanırım fazla anlatmaya gerek yoktur.
Bugünlük sizlere madde madde kuralları yazarak sıkmak yerine maçlarda karşılaşılan bazı durumlarda bilinmesini gereken birkaç kuraldan bahsedeceğim.
Öncelikle maçları anlatan spikerlerin, koç ve oyuncuların kullandıkları bir tabir var. ‘Hakemin kararına itiraz geldi’ şeklinde ifadeler kullanılıyor.
Hakemin kararına itiraz edilemez! İtiraz edilmesi, tartışılması mümkün değildir.
Voleybolda hakem kararlarına itirazın şekli ve şiddetine göre önce uyarısı sonra da cezai yaptırımı vardır.
Ancak maçta eğer bir kural hatası olduğu anda aşağıdaki maddede açıklandığı şekilde durumu kayıtlara geçirir. Ancak bunu yapabilmesi için de TVF tarafından belirlenen bir bedeli, karşılaşmada TVF temsilcisi gözlemciye nakit olarak vermek zorundadır. Bu bedeli almanın amacı itiraz hakkının kötüye kullanımını engellemektir.
Bunun dışında herhangi bir karara itiraz edilemez ancak oyundaki kaptan aracılığı ile maçın başhakeminden karara esas teşkil eden kuralların uygulanması veya yorumu hakkında açıklama talep edebilir.
Bu iki konu Madde 23.2.4’de ‘Başhakem, kararları hakkında herhangi bir tartışmaya izin vermemelidir. Ancak oyundaki kaptanın talep etmesi halinde, kararlarına esas teşkil eden kuralların uygulanması veya yorumu hakkında açıklama yapacaktır. Eğer oyundaki kaptan, başhakemin açıklamasını kabullenmez ve kararına itiraz etmek isterse bu itirazı maçın sonunda kayda geçirme hakkını saklı tuttuğunu derhal açıklamalıdır. Başhakemin, oyundaki kaptanın bu hakkını kullanmasına müsaade etmesi gerekir’ şeklinde açıklanmıştır.
Hakem El İşaretleri
Maçta sadece Başhakem ve Yardımcı Hakem düdük çalabilir. Bu hakemler düdük çalarak duran oyunun sonunda 25 değişik el hareketiyle verdikleri kararın oyuna katılanların ve izleyenlerin anlamasını sağlarlar. Çizgi hakemleri de 5 ayrı hareketle bayraklarını kullanıp oyuna açıklık getirip, tespit ettikleri ihlalleri Başhakeme iletirler.
Maçta Sadece Oyundaki Kaptan Konuşabilir
Oyun içinde koç dahil hiçbir görevlinin konuşma yetkisi yoktur! Aksi bir durum, uyarı ve yaptırım gerektirir. Takım kaptanı, seremonide takımı temsil eden oyuncudur. Bu oyuncunun herhangi bir sebeple sahada olmaması halinde koç tarafından görevlendirilen oyuncu, oyundaki kaptan olur. Sadece oyunda bulunan kaptanın konuşma yetkisi vardır.
163 Sayfalık Oyun Kuralları kitabında yerimin elverdiği ölçüde oyun kurallarından ‘Haberiniz Olsun’ istediğim teknik bir yazı oldu.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Kalın sağlıcakla…
